Beschrijving

Frisia Occidentalis / Sibrandus Leonis

Antwerpen : Plantijn, 1579

In 1579 kreeg de kaart van Oost- en West-Friesland gezelschap van deze meer op het huidige Friese territorium gerichte kaart door Sibrandus Leo. Ortelius baseerde zijn nieuwe gedrukte kaart op een door Leo aan hem toegezonden manuscript. De kaart vertoont nogal wat afwijkingen ten opzichte van het werk van Jacob van Deventer, waarop de eerdere kaart gebaseerd is. Het meest opvallend is de rechte zeekust van de eveneens opgenomen provincie Groningen (zonder Westerwolde). Het verschil met de vorige kaart laat tevens zien dat Ortelius er niet voor terugschrok eenzelfde gebied via ongelijksoortige kaarten verschillend af te beelden. Dit illustreert dat veel van zijn redactiewerk zich beperkte tot eenvormigheid in presentatie maar niet altijd in consistentie van de geografische inhoud.

Het inzetkaartje, dat Friesland ten tijde van Keizer Augustus moet voorstellen, werd vervaardigd in opdracht van Joachim Hopper. Het is een verkleining van de door Jacob van Deventer vervaardigde historische kaart van Friesland, gebaseerd op het werk van Plinius, Tacitus en Ptolemaeus. De naam van Hopper verscheen in 1595 voor het eerst op de kaart. Er verdwenen ook zaken van de kaart, zoals vaag te zien is op de plaats van het privilege, waar een oude tekst uit de plaat geklopt is.

Navolgingen van de kaart van Sybrandus Leo vinden we verder in het werk van Michael Eitzinger en in de latere uitgaven van Ludovico Guicciardini’s topografische geschiedschrijving van de Nederlanden Descrittione di tutti i Paesi Bassi.